Ikony w swojej formie nawiązują do typu ikon Hodegetrii z prorokami, które na przełomie XV i XVI wieku
były bardzo popularne na terenach południowo-wschodniej Polski. Symbolika teologiczna tych ikon przybliżała
Tajemnicę Wcielenia. Wokół Maryi z Jezusem przedstawiano postacie reprezentujące Stary Testament i zapowiadające
Odkupienie.
Teologia moich ikon została opracowana na podstawie rozważania Kardynała Ratzingera „Genealogia Jezusa”
zamieszczonego w książce „Błogosławieństwo Bożego Narodzenia” ¹.
Centralna część lewego panelu ukazuje Maryję Tronującą z dzieciątkiem w ujęciu całopostaciowym w pozycji siedzącej.
W swojej formie malarskiej ikona inspirowana jest 16 wiecznym wizerunkiem z cerkwi w Krempnej na Łemkowszczyźnie,
który obecnie znajduje się w muzeum we Lwowie.
Na dole ikony przedstawiono cztery postacie. Są to - Tamar (Rdz. 38), Rachab (Joz 2 1-21, i 6, 17-25), Rut i Betszeba.
Drzewo genealogiczne Jezusa przytoczone w Ewangelii św. Mateusza wymienia te cztery kobiety z dziejów Izraela.
Dlaczego właśnie te kobiety zostały przez Mateusza wymienione. Nie są to wcale świetlane postaci,
a raczej ich postępki mogą być dwuznaczne. Charakterystyczne zaś jest to, że nie były one Żydówkami,
a jednak to one stały się matkami królestwa izraelskiego. Stały się nimi dzięki swojej wierze w Boga Izraela,
poprzez swój wybór i dzięki łasce. Drzewo genealogiczne Abrahama i Dawida staje się więc, poprzez te kobiety,
drzewem Kościoła złożonego nie tylko z Żydów, ale też i pogan, którzy wybrali Boga Jedynego.
U góry ikony znajdują się postacie Joachima i Anny. Z ich związku narodziła się Maryja, matka Jezusa.
Na końcu bowiem w Rodowodzie następuje zwrot ku Maryi: „Jakub zrodził Józefa, męża Maryi,
z której narodził się Jezus, zwany Chrystusem”.
Słowa te napisane są na zwoju który trzyma w rekach św. Józef, centralna postać prawego panelu.
Co prawda Józef nie zrodził Jezusa, lecz był jedynie mężem Maryi, jednak był Jego prawnym ojcem,
co dla Izraelitów było decydujące, i z tego powodu Jezus należy do tej geneologii.
W dolnej części ikony przedstawieni są czterej ojcowie Izraela: Abraham, Jakub, Dawid i Salomon.
Trzymają w rękach zwoje z fragmentami Rodowodu. U góry prawego panelu znajduje się postać Chrystusa Emmanuela,
jako symbolu wcielenia wszechwiecznego Słowa Bożego.
1) zob. Kardynał Ratzinger „Błogosławieństwo Bożego Narodzenia”, medytacje, Salwator 2006.
|
